Maandelijks archief: september 2014

Arrangeren voor koor

De arrangeercursus loopt van januari t/m juni 2022 . De bijeenkomsten zijn op tien zaterdagen van 13.00 tot 17.00 uur in Theater aan de Slinger in Houten.

De data zijn als volgt:

  • Zaterdag 15 januari 2022
  • Zaterdag 29 januari 2022
  • Zaterdag 12 februari 2022
  • Zaterdag 26 februari 2022
  • Zaterdag 12 maart 2022
  • Zaterdag 19 maart 2022
  • Zaterdag 9 april 2022
  • Zaterdag 23 april 2022
  • Zaterdag 14 mei 2022
  • Zaterdag 4 juni 2022

Docent

Docent

tijs2Docent van de cursus is Tijs Krammer. Tijs is een ervaren koordirigent, arrangeur en docent. Hij arrangeert voor professionele groepen zoals Montezuma’s Revenge, Intermezzo, Frommermann, Wishful Singing en The Gents. Zijn arrangementen worden uitgegeven bij Music Shop Europe (voorheen De Haske), Molenaar, ChorusOnline, Ferrimontana en Humm A Cappella. In 2013 heeft hij een boek gepubliceerd over het maken van vocale bewerkingen, getiteld Arrangeren voor koor en vocal group.

Sinds de start van de arrangeercursus bij BALK in 1999 is Tijs docent geweest van de arrangeercursus. Hij is bij BALK tevens hoofddocent van de opleiding Dirigent Licht Vocaal.

Binnen de cursus geeft Ruben Smits op zaterdag 23 april een workshop.

Voor wie

De cursus is bedoeld voor studenten aan een conservatorium, professionals die al een conseratorium-studie hebben gedaan en voor gevorderde amateurs die al de nodige ervaring hebben met het arrangeren. Van de cursisten wordt het volgende verwacht:

  • Goede kennis van muziektheorie.
  • Goede kennis van akkoorden en akkoordsymbolen.
  • Piano kunnen spelen met twee handen in de g- en f-sleutel.
  • Vlot akkoorden kunnen spelen op de piano.

Ervaringen van cursisten

Ervaringen van cursisten

De arrangeercursus van BALK vindt om de twee jaar plaats. De cursus werd voor het eerst in 1999 gegeven en in 2022 zal het de twaalfde keer zijn. Meestal zijn er zo’n tien of vijftien deelnemers per cursus.


“Arrangeren kan best een systematisch puzzeltje zijn, dus het maakt niet uit hoeveel je al hebt gearrangeerd – het is altijd goed om er meer handigheid in te krijgen ‘volgens het boekje’. Tijs Krammer ís het boekje, want je kunt aan alles merken dat hij dit al heel lang heel goed doet. Hij weet met theorie en werkmethoden iedereen te inspireren om op een nieuwe manier naar hun eigen arrangementen te kijken. De hoeveelheid ervaring in de groep verschilde, maar Tijs krijgt het voor elkaar om op elk niveau veel uitdaging en nieuwe inzichten te bieden.

De stof wordt aangepast op niveau en op aanvraag en er worden huiswerkopdrachten gegeven waarin je meteen toepast wat er besproken is in de les. Tijs is niet bang om gedetailleerde feedback te geven op de ingeleverde arrangementen, zodat iedereen grote sprongen maakt en ook van elkaar kan leren. Al met al voel ik me een stuk sterkere arrangeur sinds de cursus. Ik ben zeer tevreden over wat ik geleerd heb en de kundige groep mensen die ik gaandeweg heb leren kennen.”

Teun Buwalda, deelnemer in 2019, zanger bij Dekoor en The Neighbours


“Tijdens de arrangeercursus wordt iedereen op zijn eigen niveau uitgedaagd en dankzij de individuele feedback en het bekijken van elkaars werk is er volop inspiratie om zowel creatief als kwalitatief je eigen arrangeerskills te verbeteren. Los van de meest basale uitgangspunten van het arrangeren is er genoeg diepgang voor de meer ervaren arrangeur en is er binnen de groep en individueel de mogelijkheid om zelf onderwerpen of concrete praktische vragen aan te dragen.

Voor mij heeft de arrangeercursus ervoor gezorgd dat ik überhaupt meer ben gaan arrangeren en dat ik veel bewuster omga met de keuzes die gemaakt kunnen worden. Waar ik er bijvoorbeeld eerst vanuit ging dat de bezetting van een koor waarvoor ik arrangeer een gegeven is (SATB op eventuele divisies na), ben ik nu zeer tevreden met een SSAB-arrangement. De tenoren en bassen waren namelijk ondervertegenwoordigd, terwijl er nu een goed bezette mannenpartij is.

Daarnaast biedt meer verdieping op het gebied van arrangeren een mooie aanvulling op de praktijk van de koordirigent. Ook door het zingen van gedeeltes van elkaars arrangementen (om uit te proberen of het beoogde resultaat wordt bereikt) krijgen facetten uit koordirectie een mooie plek in deze cursus.”

Tim Quak, deelnemer in 2017, arrangeur en dirigent


“Als dirigent en arrangeur kun je door de jaren heen ervaring op doen, maar wat mij opviel in mijn eigen werk is dat met name op arrangeervlak ik veel intuïtief deed. Je eigen stijl is vaak veilig en bekend, maar uitdaging en prikkel tot nieuwe creativiteit is vaak heel welkom. De cursus arrangeren kan daar sterk aan bijdragen!

Docent Tijs Krammer is een zeer ervaren en gedreven dirigent en arrangeur, en weet dan ook op de juiste manier je kennis te laten maken met de verschillende facetten van arrangeren. De thuisopdrachten waren voor elke deelnemer uitdagend, op welk niveau dan ook. Ik beveel de cursus dan ook van harte aan.”

Rohan Poldervaart, deelnemer in 2015, dirigent van The Amsterdam Vocals


“De Balk arrangeercursus o.l.v. Tijs Krammer is zeer aan te raden! Je krijgt ten eerste een mooie syllabus met inhoudelijk diepgaande informatie over wat vocaal arrangeren behelst. Tijs geeft gedegen uitleg over diverse muziekstijlen en hoe je dit ritmisch kunt arrangeren, vooral als het a capella is. Je oefent in de lessen met arrangeren voor SATB, vrouwenkoor met en zonder vocale percussie, homofone setting, met walking bass enz. De lessen zijn gestructureerd opgebouwd en je krijgt allerlei uitdagende oefeningen en ook aardig wat huiswerk op je bordje. Zeer nuttig, leerzaam en inspirerend!”

Heleen Karsdorp, deelnemer in 2015, zangeres en dirigent


Ervaringen van deelnemers aan eerdere cursussen vind je hier.

Werkwijze

Tijdens de bijeenkomst wisselen we praktische oefeningen af met theoretische onderwerpen. In elke bijeenkomst maak je onder andere een melodisch dictee.

Als huiswerk ga je werken aan een aantal kleinere opdrachten en één grotere opdracht. De kleinere opdrachten zien er bijvoorbeeld als volgt uit:

  • Arrangeer een refrein van I won’t give up van Jason Mraz voor de bezetting SATB waarbij alle stemmen tegelijkertijd tekst zingen (oftewel, de stemmen zijn homofoon).
  • Arrangeer het eerste gedeelte van de jazz standard Skylark voor de bezetting SATB, en schrijf daarbij zoveel mogelijk vier- en vijfklanken.
  • Arrangeer twee coupletten van I see fire van Ed Sheeran, waarbij er een duidelijke opbouw is van het eerste naar het tweede couplet.
  • Schrijf een walking bass voor de jazz standard In a mellow tone.
  • Schrijf drie keer het refrein van Happy van Pharrell Williams, waarbij je de groove steeds op een andere manier uitwerkt.

In de tweede helft van de cursus kiezen we gezamenlijk een drietal nummers, waaraan we langer gaan werken. Iedere cursisten maken van één van die nummers een volledig arrangement en krijgt daarbij uitgebreid feedback van de docent.

Onderwerpen

Onderwerpen

Onderwerpen die aan de orde komen zijn onder andere:

  • Bereik van de stemmen en veelgebruikte koorbezettingen.
  • Juiste notatie van sleutels, maatsoorten en toonsoorten.
  • Akkoordsymbolen en goedklinkende liggingen van akkoorden.
  • Klanken voor begeleidende partijen en voor baslijnen, scatting.
  • Het schrijven in meerdere lagen, zoals de melodie-laag, de bas-laag en de harmonie-laag.
  • Arrangeren is diverse stijlen, zoals jazz, pop, gospel.
  • Jazzversieringen, blokakkoorden en walking bass.
  • Verschillende popstijlen, vocal percussion.
  • De opbouw van jazz- en popnummers, intro’s, coda’s.
  • Variatie brengen in arrangementen.
  • Notatie van swing en complexe ritmes, zoals in soul en funk.
  • Het schrijven voor begeleidende instrumenten, zoals piano, bass en drums.
  • Arrangeren voor specifieke bezettingen, zoals vrouwenkoor.

Er is ook een gedetailleerd schema, met daarin de onderwerpen en opdrachten per bijeenkomst.